Współuzależnienie w związku – jak sobie z nim radzić?

Termin „współuzależnienie” odnosi się do sytuacji, gdzie osoba w długotrwałym, trudnym i niszczącym związku, staje się zależna od patologicznych zachowań partnera. Osoby współuzależnionej przekonanie, że mają wpływ na partnera, pomimo wielokrotnych niepowodzeń i cierpień. Jednocześnie pełnią rolę zarówno „ratownika”, jak i „prześladowcy” dla swojego bliskiego.

Współuzależnienie charakteryzuje się stałym stawianiem potrzeb innych przed własnymi. To prowadzi do wyniszczenia emocjonalnego i fizycznego. Osoby współuzależnionej trudno jest zrozumieć, że ich własne potrzeby są równie ważne, co te partnera.

Co to jest współuzależnienie?

Współuzależnienie to zjawisko, które pojawia się w relacjach, gdzie jedna osoba jest uzależniona od substancji lub nałogowych zachowań. Druga osoba, partner, tworzy z nią niezdrową, nieadaptacyjną zależność. Termin ten został po raz pierwszy rozpoznany w rodzinach osób uzależnionych od alkoholu. Jednak nie ogranicza się on tylko do tej grupy.

Definicja i objawy współuzależnienia

W związku, gdzie występuje współuzależnienie, obie strony przejawiają dysfunkcyjne potrzeby. Osoba współuzależniona czuje się potrzebna w nienaturalny sposób. Natomiast osoba uzależniona nadmiernie polega na swoim partnerze. Aby rozpoznać współuzależnienie, należy zaobserwować takie cechy, jak:

• poczucie własnej wartości silnie zależne od kontrolowania i wpływania na uczucia oraz zachowania swoje i innych osób,
• problemy z określeniem granic własnego „ja” i odczuwanie silnego lęku,
• zaburzenia regulacji emocji, tendencje kompulsywne, stany lękowe lub depresyjne.

Mechanizm współuzależnienia sprawia, że osoba współuzależniona postrzega swoje reakcje jako dobre i potrzebne. Uważa, że są one konieczne dla „uratowania” partnera i rodziny. W rzeczywistości są one destrukcyjne zarówno dla jej psychiki, jak i całej rodziny.

Osoby współuzależnione mogą przejawiać takie zachowania, jak kontrolowanie, przejmowanie obowiązków uzależnionego, racjonalizowanie jego zachowań czy współuzależnienie emocjonalne. Taka sytuacja może prowadzić do zatarcia granic pomiędzy członkami rodziny. Może również sprawić, że trudno będzie realizować własne potrzeby.

„Współuzależnienie to jednostka chorobowa, z objawami trudnymi do uchwycenia dla osób na nie cierpiące.”

Współuzależnienie w związku

Współuzależnienie nie ogranicza się do partnerstwa; dotyka osób blisko związanych z osobami uzależnionymi. Dzieci osób uzależnionych często stają się ofiarami tego zjawiska. Długotrwałe przebywanie w otoczeniu osoby uzależnionej wpływa na psychikę młodego człowieka. Przyczynia się do rozwoju charakterystycznych cech, takich jak poczucie odmienności czy niska samoocena.

Współuzależnienie wpływa na rozwój emocjonalny młodego człowieka. Może prowadzić do ignorowania własnych potrzeb emocjonalnych. Osoby te często biorą na siebie zbyt dużą odpowiedzialność, co skutkuje nadmierną wrażliwością lub obojętnością.

Toksyczne relacje w związku z współuzależnieniem mogą poważnie zakłócać komunikację. Mogą również osłabić budowanie wzajemnego zaufania i szacunku. Kluczem do zmiany jest zrozumienie sygnałów współuzależnienia i podjęcie działań mających na celu budowanie zdrowych relacji.

Tylko wtedy możliwe jest wyzwolenie się z szkodliwego wzorca. Tylko wtedy można stworzyć związek, który przynosi satysfakcję.

1. Uświadomienie sobie mechanizmów współuzależnienia jest kluczowym pierwszym krokiem.
2. Ważne jest, aby osoba współuzależniona odsunęła się od odpowiedzialności za osobę uzależnioną i skoncentrowała się na własnych potrzebach.
3. Poszukiwanie pomocy specjalistów, takich jak psycholodzy czy terapeuci, może być nieocenione w procesie wyzwalania się ze współuzależnienia.

Budowanie zdrowych relacji wymaga czasu, cierpliwości i determinacji. Jest to wysiłek, który przynosi ogromne korzyści dla obu stron. Każdy związek jest unikalny i wymaga indywidualnego podejścia. Kluczowe dla rozwoju i utrzymania satysfakcjonującej relacji są otwarta komunikacja, wzajemny szacunek i troska o siebie nawzajem.

Jak wyzwolić się ze współuzależnienia?

Wychodzenie ze współuzależnienia wymaga czasu i wysiłku, ale jest możliwe. Kluczem jest zrozumienie mechanizmów, które doprowadziły do tej sytuacji. Osoba uzależniona musi skoncentrować się na swoich potrzebach, a nie na próbie kontrolowania partnera. Ważne jest, aby przyznać, że odpowiedzialność za swoje czyny leży u osoby uzależnionej.

Wyrażanie własnych uczuć i myśli jest kolejnym ważnym krokiem. Otwarta rozmowa o problemie oraz indywidualna terapia, z pomocą psychoterapeuty, mogą być bardzo pomocne. Wsparcie w grupach samopomocowych, jak Wspólnota Al.-Anon, również może być pomocne.

Proces wychodzenia ze współuzależnienia wymaga konfrontacji z rzeczywistością i smutkiem nad stratami. Ważne jest budowanie zdrowych relacji i dbanie o siebie. To proces dojrzewania emocjonalnego, który prowadzi do akceptacji i odkrywania własnych talentów. Dzięki temu osiąga się wewnętrzny spokój i wolność.