Sylwia Kopczyk Kłamstwa w relacji partnerskiej mogą poważnie uszkodzić zaufanie i bliskość między partnerami. Konsekwencje takich działań mogą być nie do zniesienia, prowadząc do głębokiego zranienia psychicznego. Odkrywanie oszustwa w związku niszczy to, kim się przedstawialiśmy, a także to, kim nasz partner uważał nas za. Kłamstwo w małżeństwie to jak śmierć fundamentu domu, który później runie w posadach.
Doktor Belli DePaulo przeprowadziła badania, które wykazały, że mężczyźni i kobiety kłamią w około jednej piątej rozmów trwających 10 lub więcej minut. W ciągu tygodnia oszukujemy około 30% ludzi, z którymi wchodzimy w interakcję 1:1. Kobiety częściej opowiadają altruistyczne kłamstwa, aby uniknąć zranienia uczuć innych ludzi, a mężczyźni częściej kłamią, aby zaimponować.
Mimo że kłamstwo w związku jest tematem tabuizowanym, wiele par nie potrafi sobie z tym poradzić. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu. Poznamy motywy stojące za kłamliwymi zachowaniami, nauczmy się rozpoznawać oznaki kłamstwa oraz dowiemy się, jak reagować, gdy prawda wyjdzie na jaw. Naszym celem jest wypracowanie strategii na budowanie relacji opartej na szczerości i zaufaniu.
Co kieruje kłamcą i jak wpływa to na jego najbliższych?
Motywy kłamania w związku często wynikają z niskich pobudków. Może to być uniknięcie kary, otrzymanie nagrody, ochrona innych przed konsekwencjami, zdobycie podziwu, wyjście z niezręcznej sytuacji czy zachowanie prywatności. Kłamstwo może również odzwierciedlać niezależne zaburzenia osobowości, takie jak narcyzm czy socjopatia. Osoby kłamiące często mają głębokie przekonanie o swoim prawie do naruszenia reguł, w tym prawdy.
Motywacje do kłamania w związku
- Kłamstwo dla nagrody – okłamywanie partnera, aby uniknąć kary lub otrzymać pożądaną nagrodę
- Kłamstwo dla uniknięcia kary – ukrywanie błędów lub niewygodnych informacji, aby nie ponieść konsekwencji
- Kłamstwo dla ochrony innych – okłamywanie partnera, aby chronić kogoś innego przed negatywnymi konsekwencjami
- Kłamstwo dla imponowania – budowanie fałszywego wizerunku siebie, aby zaimponować partnerowi
- Kłamstwo dla zachowania prywatności – ukrywanie prawdy, aby zachować swoją prywatność przed partnerem
Patologiczne kłamstwo a zaburzenia osobowości
Patologiczni kłamcy to osoby, u których kłamstwo jest kompulsywnym zachowaniem. Może to wynikać z zaburzeń osobowości, takich jak socjopatia. Są często świetnymi gawędziarzami, opowiadającymi dramatyczne, szczegółowe i barwne historie. W tych historiach prezentują siebie jako bohaterów lub ofiar. Leczenie takich przypadków wymaga fachowego wsparcia, ponieważ samo upływ czasu i budowanie zaufania może okazać się niewystarczające.
„Badania pokazują, że osoby inteligentne kłamią skuteczniej i częściej niż osoby mniej inteligentne.”
kłamstwo w związku – jak wpływa na zaufanie i satysfakcję?
Kłamstwa, nawet te drobne, podważają to, co w związku najcenniejsze – zaufanie. Składowymi zaufania są m.in. świadomość emocji partnera, akceptacja jego uczuć, tolerancja różnych punktów widzenia i odpowiedź bez ataku. Te elementy są możliwe do rozpoznania tylko wtedy, gdy rezygnujemy z kłamstw, nawet tych tzw. białych kłamstw. Badania wskazują na bezpośrednią korelację między przejrzystością w komunikacji a długoterminową satysfakcją ze związku – stałe stosowanie kłamstw, nawet małych, znacząco obniża poczucie satysfakcji i prowadzi do oddalenia między partnerami.
Szczerość w komunikacji a zadowolenie ze związku
Czasami powiedzenie nieprawdy z dobrą intencją, np. aby uniknąć zranienia uczuć bliskiej osoby, jest nazywane „białym kłamstwem„. Jednak nawet takie kłamstwa długofalowo obniżają satysfakcję ze związku. Ukrywanie prawdy też może być formą kłamstwa, choć nie zawsze musi wiązać się z aktywnym podawaniem fałszywych informacji. Różnica między kłamstwem a ukrywaniem prawdy nie jest oczywista i wymaga indywidualnej refleksji nad etyką i konsekwencjami w danej relacji.
„Występuje tendencja do chęci słyszenia prawdy, jednak, gdy zostaje ona ujawniona, często reagujemy na nią negatywnie, unikając konfrontacji z bezwzględną szczerością.” – Profesor Wojciech Kulesza, psycholog społeczny
Oznaki kłamstwa w związku – jak je rozpoznać?
Jeśli zastanawiasz się, czy Twój partner kłamie, istnieją pewne oznaki, na które warto zwrócić uwagę. Badania pokazują, że ludzie mają problem z wykrywaniem kłamstw – rozpoznają je tylko w około 50-55% przypadków. Dlatego tak ważne jest, aby obserwować nie tylko słowa, ale również mowę ciała i niespójności w historii partnera.
Oto niektóre z sygnałów kłamstwa, na które warto zwrócić uwagę:
- Niejasne i omijające ważne informacje wypowiedzi
- Powtarzanie pytań przed udzieleniem odpowiedzi
- Mówienie tylko fragmentami zdań
- Brak znajomości konkretnych szczegółów
- Specyficzna mowa ciała, np. zasłanianie ust, pocieranie nosa
Jednak te oznaki nie są jednoznacznym dowodem na to, że ktoś kłamie. Najważniejsza jest intuicja i umiejętność odróżniania jej od lęków czy wyuczonych schematów. Warto również zwrócić uwagę na niespójności w historii partnera – jeśli coś w jego opowieściach się nie zgadza, może to sugerować kłamstwo.
Pamiętaj, że wykrycie kłamstwa w związku to delikatna sytuacja. Zanim oskarżysz partnera, spróbuj z nim porozmawiać i uzyskać wyjaśnienie. Otwarta i uczciwa komunikacja to klucz do budowania zaufania i zdrowej relacji.
Jak reagować, gdy prawda o kłamstwie partnera wyjdzie na jaw?
Odkrycie kłamstwa w związku jest ekstremalnym wstrząsem emocjonalnym. Kluczowe jest unikanie impulsiveznych reakcji, takich jak płacz czy krzyki. Partner narcystyczny może wykorzystać takie reakcje przeciwko Tobie. Zamiast tego, konieczne jest zachowanie spokoju i „oczarowanie” go, co pozwala partnerowi poczuć brak Tobie.
Umiejętność przebaczenia jest kluczem do naprawy związku po zdradzie. Wybaczenie nie oznacza akceptacji zdrady, ale raczej decyzję o pogodzeniu się z przeszłością. Daje to szansę na odbudowę zaufania. Jednak, jeśli kłamstwa są notoryczne i wynikają z zaburzeń osobowości partnera, może być konieczne odejście z tej relacji.
Przy radzeniu sobie z kłamstwem w związku kluczowe jest poświęcenie czasu na szczere rozmowy. Unikaj pochopnych decyzji. Daj sobie i partnerowi czas na odbudowę zaufania. Tylko wtedy będziecie mogli wspólnie przezwyciężyć tę trudną sytuację.
